Moedervlekken zijn meestal onschuldig, maar sommige kunnen zich ontwikkelen tot melanoom (huidkanker). Zelfcontrole volgens de ABCDE-regel kan levensreddend zijn.
De ABCDE-regel voor controle
| Letter | Waarschuwingssignaal | Wat te checken |
|---|---|---|
| A | Asymmetrie | Zijn beide helften gelijk? |
| B | Begrenzing | Zijn de randen regelmatig? |
| C | Colour (kleur) | Eén kleur of meerdere? |
| D | Diameter | Groter dan 6mm? |
| E | Evolutie | Verandert de moedervlek? |
Eén kenmerk = laten controleren. Meerdere kenmerken = snel naar de huisarts!
Extra waarschuwingssignalen
- Jeuk zonder aanleiding
- Bloeding spontaan
- Korstvorming die niet geneest
- Nieuwe moedervlek na je 30e jaar
- Moedervlek die er anders uitziet dan andere
Risicofactoren
Verhoogd risico bij:
- Lichte huid, haar en ogen
- Veel moedervlekken (meer dan 50)
- Familie geschiedenis van melanoom
- Ernstige zonnebrand in kindertijd
- Gebruik van zonnebank
- Verminderde weerstand
Zelfcontrole routine
- Maandelijks je hele lichaam controleren
- Gebruik spiegels voor moeilijk zichtbare plekken
- Vraag partner/familielid voor rug controle
- Maak foto's om veranderingen te tracken
- Gebruik een app zoals SkinVision voor hulp
Preventie is key
- Gebruik SPF 30+ dagelijks, ook bewolkt
- Draag beschermende kleding
- Mijden middagzon (11:00-15:00)
- Geen zonnebank - verhoogt risico drastisch
- Extra voorzichtig met kinderen
Bij de huisarts
Wat gebeurt er bij controle:
- Dermatoscoop onderzoek - vergrootglas met licht
- Mogelijk verwijzing dermatoloog
- Verdachte vlek wordt verwijderd voor onderzoek
- Meestal poliklinisch en simpel
Niet alle donkere vlekken zijn gevaarlijk
| Type vlek | Kenmerken |
|---|---|
| Ouderdomsvlekken | Plat, bruin, bij ouderen |
| Blauwe nevus | Blauwzwart, diep in huid |
| Seborrhoische keratose | Verheven, wasachtig |
Belangrijke statistieken
- Vroege detectie = 99% genezing melanoom
- Huidkanker meest voorkomende kanker
- Ook best te voorkomen kanker
Bij twijfel altijd laten checken! Liever een keer te veel naar de dokter dan te laat. Investeer in je gezondheid - huidkanker is meestal te voorkomen en vroeg ontdekt goed te behandelen.