Zero-knowledge proofs (ZKPs) zijn cryptografische protocollen waarbij je kunt bewijzen dat je iets weet zonder te onthullen wat je weet. In 2025 gebruiken banken, overheden en blockchain platforms deze technologie voor ultimate privacy.
ZKP simpel uitgelegd
Stel je voor dat je wilt bewijzen dat je 18+ bent zonder je exacte leeftijd te delen. ZKPs maken dit mogelijk door wiskundige bewijzen te leveren zonder onderliggende data te tonen.
- Completeness - eerlijke bewijzen worden altijd geaccepteerd
- Soundness - valse bewijzen worden altijd afgewezen
- Zero-knowledge - geen extra informatie wordt onthuld
Praktische toepassingen
Nederlandse banken gebruiken ZKPs voor privacy-preserving kredietchecks. Je bewijst kredietwaardigheid zonder financiële details te delen.
DigiD use case: Het Nederlandse identiteitssysteem experimenteert met ZKPs zodat je bijvoorbeeld kunt bewijzen dat je in Amsterdam woont zonder je exacte adres te delen met webshops.
Types zero-knowledge proofs
Er zijn verschillende ZKP implementaties, elk met eigen trade-offs tussen proof size, verificatie snelheid, en setup requirements.
| Type | Proof Size | Verification | Trusted Setup |
|---|---|---|---|
| zk-SNARKs | ~200 bytes | Milliseconden | Ja |
| zk-STARKs | ~45 KB | Seconden | Nee |
| Bulletproofs | ~1.5 KB | Seconden | Nee |
Blockchain en privacy
ZKPs maken private blockchain transacties mogelijk. Zcash en Ethereum's Layer 2 solutions gebruiken ZKPs voor scalability met privacy.
Voor developers: Start met libraries zoals libsnark of Circom. Focus eerst op simpele use cases zoals age verification of membership proofs voordat je complexere protocollen bouwt.
