Kijkwijzer is Nederland's antwoord op film ratings - een systeem dat informeert in plaats van censureert. In 2025 is het model worldwide gekopieerd maar nog steeds controversial.
Hoe Kijkwijzer werkt
In plaats van vage ratings zoals PG-13, gebruikt Kijkwijzer specifieke pictogrammen voor geweld, seks, drugs, grof taalgebruik, angst, en discriminatie.
- AL - Alle leeftijden
- 6 - Mogelijk schadelijk tot 6 jaar
- 9 - Mogelijk schadelijk tot 9 jaar
- 12 - Mogelijk schadelijk tot 12 jaar
- 14 - Mogelijk schadelijk tot 14 jaar
- 16 - Mogelijk schadelijk tot 16 jaar
- 18 - Niet voor minderjarigen
Het classification proces
Codeurs - getrainde professionals - bekijken films met detailed questionnaires. Een algoritme bepaalt dan de rating based op wetenschappelijk onderzoek.
Transparantie: Unlike MPAA's geheime process, is Kijkwijzer's methodologie openbaar. Filmmakers weten precies waarom hun film een rating krijgt.
Kijkwijzer versus MPAA
Amerikaans systeem is puriteins (één "fuck" = R-rating) maar tolerant voor geweld. Kijkwijzer is pragmatischer over seks en taal.
| Aspect | Kijkwijzer | MPAA |
|---|---|---|
| Transparantie | Volledig open | Geheim proces |
| Nuance | 7 categorieën | 4 ratings |
| Focus | Informeren | Restricteren |
| Appeals | Mogelijk | Kostbaar |
Gaming en streaming uitdagingen
Kijkwijzer expandeerde naar games en streaming content. Netflix gebruikt het systeem, maar enforcement online is lastig.
Handhaving issues: Bioscopen checken ID, maar streaming platforms vertrouwen op parental controls. Kids omzeilen makkelijk leeftijdsrestricties online.
Controverses en kritiek
Conservatieve groepen vinden Kijkwijzer te permissief. Progressieven zien outdated morality in drug/seks warnings. Nobody is happy - maybe that means it works?
Recent controversy: "Barbie" kreeg 9 jaar vanwege "existential dread" - parents waren confused. Shows hoe subjectief "schadelijkheid" is.
International adoption
België, Turkije, en IJsland adopteerden varianten. EU overweegt union-wide system based op Dutch model.
